Arena

Ik heb er niet zo veel mee, met die Arena in Amsterdam. Hij brengt op geen enkel vlak geluk. Het geluid bij concerten is meestal bagger en hij levert voetbaltechnisch – en sferisch ook niet waarvoor ie gemaakt is, te weten overwinningen behalen in een kolkende zee van eensgezinde euforie. Het Nederlands elftal presteert er altijd een stuk minder dan wanneer ze voetballen in het Rotterdamse voetbalwalhalla. Als Ajax in de Kuip gespeeld had, hadden ze op 1 juni vrolijk in Madrid gestaan. Ja, dat geloof ik echt.

Hier in de Gers en eigenlijk in het hele zuidwesten van Frankrijk, heeft iedere rechtgeaarde ‘village’ ook een eigen Arena. Meestal stammend uit de 19^de of begin 20^steeeuw en bedoeld voor stierenvechten. Al een aantal jaren afgeschaft in vrijwel heel de beschaafde wereld, behalve hier. Een kleine nuance is op zijn plaats. Ze doen hier overwegend (helaas nog niet uitsluitend) aan een andere, niet dodelijke, soort van stierenvechten, de ‘courses landaises’. Dan gaan er een paar getrainde gekken de arena in, lokken een stier uit, die stier komt dan op ze af gestormd en dan is het de kunst om zo lang mogelijk te blijven staan. Om vervolgens ofwel een salto over de stier heen te maken of zo laat en subtiel mogelijk een zo minimaal mogelijke beweging te maken waardoor de stier op millimeters langs je heen zoeft in plaats van je levensgevaarlijk te verwonden. Nou, dat klinkt helemaal niet zo verontrustend en onvriendelijk toch? Hooguit voor die gekken, niet voor de stieren.

Daarom. En zo niet dan toch, want op school krijgt Carlijn in de week voor de ‘Corrida de Paques’ heuse stierenvecht- als in ‘hoe ontwijk je zo goed mogelijk stieren’ lessen. Gegeven door echte ‘toreadors’. Ze wordt eerste. Een geboren ‘toreadora’, misschien omdat ze heeft leren leven met twee stieren en een ram, waardoor ze inderdaad zeer behendig en flexibel is geworden in het ontwijken van potentiele irritaties en (emotionele) uithalen van agressie. Huisvredebreuk wordt bij ons thuis altijd veroorzaakt door botsingen tussen mij, mede-stier zoonlief en/of ram-man. Zelden of nooit door ons sociaal veel behendiger visje.

Carlijn ontvangt een persoonlijke VIP uitnodiging van de ‘president’ van de Corrida d’Aignan om op paasmaandag de ‘courses landaises’ bij te wonen. In de Arena. Tja, dan kan je geen nee zeggen natuurlijk, dan ga je met z’n allen. Nog even gecheckt. Nee, geen zorgen, geen mis-a-mort. De stieren (naar later blijkt stuk voor stuk vrouwelijke stieren) worden nu niet verwond, laat staan gedood.

De ‘courses’ beginnen om 16 uur, maar eerst moet er natuurlijk gegeten en gedronken worden. Rond een uur of 13 verzamelt de hele goegemeente van Aignan en omstreken zich in het lokale clubgebouw naast de Arena. Binnen speelt de fanfare ‘Les dandy’s de L’Armagnac’ uit volle instrumentale borst. De floc’s, wijn en armagnacjes vloeien rijkelijk. Een apérootje kan nooit te vroeg genuttigd worden. Het doet me denken aan carnaval of 3 oktober. De behoefte om momenten te creëren om met elkaar het goeie leven te vieren, even onbedoeld hip ‘in het moment’ te leven, is universeel. Hier is de ‘Corrida’ dat moment.

Na de warming-up schuifelt iedereen langzaam maar zeker naar de lange tafels die fleurig gedekt staan opgesteld. Eerst in de rij voor het buffet. We kunnen kiezen uit eend op twee manieren. Alle twee heerlijk. Met daarnaast een goed gevulde salade, een flink bord friet, een bordje met kaas en uiteraard een stuk taart. Veels te veel, maar superlekker. Uiteraard worden ook de nodige flessen wijn op tafel gezet. Er zijn verrassend weinig bob’s in de zaal, maar we hebben gelukkig nog een hele middag voor de boeg.

Na het copieuze maal wordt er koffie met armagnac geserveerd. Zo, nu effe een tukkie. Oh nee, toch niet. We moeten de Arena in. Die vult zich langzaam maar gestaag, wederom onder begeleiding van de fanfare. De zon schijnt, het publiek is binnen, let the games begin! Non, helaas, dat zal niet gaan. De omroeper laat weten dat we helaas nog even moeten wachten. De dokter is weggeroepen voor een spoedgeval. En zonder dokter kan er niet gestart worden. We zullen snel begrijpen waarom.

Ach, we zitten goed, we hebben de tijd. Na een half uur is de dokter weer terug (of is er een uit een naastgelegen dorp opgetrommeld, dat kan ook). We gaan beginnen.

Carlijn en haar klasgenoten, als ook de twee vriendinnetjes die uit Nederland zijn overgekomen en zich in een bijzondere film wanen, hebben een rol van betekenis. Zij begeleiden de toreadors de Arena in, je weet wel, hetzelfde als bij voetbal, alleen hier niet hand in hand, daar zijn ze natuurlijk veel te groot voor ;-). Onwennig en trots tegelijk lopen ze naast hun nieuwe helden. Dan staan ze even stil in die grote zanderige Arena. De muziek speelt speciaal voor hen. Het volk kijkt toe vanaf de tribunes. Een luid applaus volgt. Dan mogen ze weer uit de Arena. En kan ik weer normaal ademen. Mijn liefste dochter is niet ten prooi gevallen aan doorgebroken doldrieste stieren.

De volgende twee uur zijn best spectaculair en serieus gevaarlijk voor de mannen in de Arena.

Er zijn er die de stieren met touwen vasthouden en lokken. In de Arena staan verspreid een stuk of 8 houten muurtjes waarachter die mannen zich kunnen verschuilen. Alleen kunnen die stieren er met hun koppen en horens ook van de zijkant bij. Dus ze kunnen zich echt niet veilig wanen. En dan is er natuurlijk een aantal toreadors die dan dus stokstijf blijven staan als zo’n stier op ze af komt rennen. Of beter, ze rennen af op de mannen achter die toreador, die met witte (geen rode dus!) zakdoekjes staan te wapperen. Dáár gaat die stier op af, slechts 1 obstakel tussen haar en haar doekje, te weten een pipo die op het laatste moment een centimer verschuift en zijn lijf in een boog klapt, zodat de stier er rakelings langsgaat. Tenzij ‘t misgaat natuurlijk. Dan wordt de beste held geraakt. Het publiek kan geld inzetten voor een van hun helden. Dat geld, die fooi eigenlijk, is het enige dat de mannen aan dit potentieel dodelijke spel verdienen. Naast eeuwige roem, die is onbetaalbaar.

Uiteindelijk is de eindscore dat na twee uur ‘stier en mens spel’ vrijwel alle toreadors mank en geblesseerd rondlopen (of strompelen beter gezegd). De witte blouses van de ‘begeleiders’ (die mannen, die de stieren vasthouden met touwen en voor hun leven achter die houten muurtjes springen) zijn bloedrood gevlekt. Jazeker, we hebben wel waar voor ons geld gekregen. Het is écht.

De winnaars worden gehuldigd. De jonge talentvolle toreador uit Aignan, die op school zit bij Stijn, wordt derde. Een prestatie van formaat! Hij ontvangt naast de trofee en een goeie fles Armagnac de mooiste prijs van de dag. Een met de hand gemaakte jas. Zwart met zilveren stiksels. Van zijn opa, oud-toreador, die er niet meer is. Trots omgehangen door zijn moeder. Er vloeien tranen van geluk. Een laatste applaus. De Arena loopt weer leeg.

Traditie heeft ook zo haar mooie kanten.

Met dank aan Sue Russell Peak voor de mooie actiefoto van de vliegende toreador!